Επικαιροποίηση θεσμικού πλαισίου για την πρόληψη δημιουργίας και τη διαχείριση των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των συσκευασιών και απορριμμάτων συσκευασιών σύμφωνα με τον ν. 4819/2021 (Α’ 129), σε εναρμόνιση με τις Οδηγίες 2008/98/ΕΚ και 94/62/ΕΚ όπως τροποποιήθηκαν.

Εφαρμογή προγραμμάτων και δράσεων για τον καθαρισμό του θαλάσσιου πυθμένα από θαλάσσια απορρίμματα, τα οποία συλλέγονται παρεμπιπτόντως ή/και παράγονται από τα αλιευτικά σκάφη κατά τις αλιευτικές τους δραστηριότητες, περιλαμβανομένων και εγκαταλελειμμένων αλιευτικών εργαλείων (από ιδιώτες και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις – Μ.Κ.Ο).

Μέτρα για την πρόληψη και μείωση των επιπτώσεων στο θαλάσσιο περιβάλλον από τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης (π.χ. καλαμάκια, κυπελάκια, είδη υγιεινής, καπνικά προϊόντα, αλιευτικά δίχτυα), σύμφωνα με το ν. 4736/2020 (Α’ 200), σε συμμόρφωση με την Οδηγία 2019/904/ΕΕ.

Έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Α) με την υπ’ αριθμ. 39/21.08.2020 (Α’ 185) Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, όπως τροποποιήθηκε με την υπ’ αριθμ. 5/18.04.2023 (Α’ 94) Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου.

Έγκριση του Εθνικού Προγράμματος Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων με την υπ’ αριθμ. 11/29.04.2022 (Α’ 83) Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου.

Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 90439/1846/2021 (Β’ 4514) κοινή υπουργική απόφαση.

Μέτρα και όροι για την επεξεργασία αστικών λυμάτων σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 5673/400/1997 (Β’ 192) κοινή υπουργική απόφαση

Εφαρμογή μέτρων και κανόνων για τη μείωση της κατανάλωσης πλαστικών σακουλών μεταφοράς, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 180036/952/2017 (Β’ 812) κοινή υπουργική απόφαση σε συμμόρφωση με την Οδηγία 2015/720/ΕΕ «για την τροποποίηση της οδηγίας 1994/62/ΕΚ με σκοπό τη μείωση της κατανάλωσης λεπτών πλαστικών σακουλών μεταφοράς».

Έκδοση της υπ’ αριθμ. 3122.3-15/71164/2021 (Β’ 4790) κοινής υπουργικής απόφασης, σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής για την παράδοση αποβλήτων από πλοία, σε εναρμόνιση με την Οδηγία 2019/883/ΕΕ.

Συνεργετικά με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, υφίσταται το σχέδιο δράσης της χώρας για την κυκλική οικονομία [υπ’ αριθ. 12/29.4.2022 (Α’ 84) Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου] το οποίο περιλαμβάνει δράσεις στο βασικό άξονα «λιγότερα απόβλητα με μεγαλύτερη αξία» και υλοποιείται το έργο LIFE-IP CEI-Greece «Εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας στην Ελλάδα» (διάρκεια 01.11.2019 – 31.10.2027).

Εφαρμογή των προβλεπόμενων μέτρων που απορρέουν από την ισχύουσα νομοθεσία για τα απόβλητα και τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης σε εφαρμογή των σχετικών ενωσιακών οδηγιών (Οδηγίες 2008/98/ΕΚ, 94/62/ΕΚ, 2019/904/ΕΕ, 2015/720/ΕΕ, 1999/31/ΕΚ, 91/271/ΕΟΚ) συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας συστήματος διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού για τα αλιευτικά δίχτυα με σκοπό τη συλλογή τουλάχιστον 40% των απόβλητων αλιευτικών εργαλείων που περιέχουν πλαστική ύλη από το 2025. Οι φορείς συστημάτων για τα αλιευτικά εργαλεία υποχρεούνται μεταξύ άλλων στο σχεδιασμό, υλοποίηση και ανάληψη του κόστους των μέτρων ευαισθητοποίησης, καθώς και στην ανάληψη του κόστους χωριστής συλλογής αποβλήτων αλιευτικών εργαλείων, τα οποία έχουν παραδοθεί σε κατάλληλες λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής.

Ενίσχυση εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα σχολεία αναφορικά με το πρόβλημα των θαλασσίων απορριμμάτων.

Ισχυροποίηση της αποτροπής χρήσης πλαστικών μιας χρήσης σε θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές με συμμετοχικές διαδικασίες διαχείρισης και ενημέρωση του κοινού.

Εθελοντικές δράσεις καθαρισμού παραλιών και ακτών.

Δημιουργία συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης για τα πλαστικά προϊόντα μιας χρήσης (υγρά μαντηλάκια, μπαλόνια, προϊόντα καπνού, λεπτές σακούλες μεταφοράς), σύμφωνα με τον ν. 4736/2020 (Α’ 200). Οι φορείς των συστημάτων υποχρεούνται μεταξύ άλλων στον σχεδιασμό, υλοποίηση και ανάληψη του κόστους των μέτρων ευαισθητοποίησης, καθώς και στην ανάληψη του κόστους των δράσεων καθαρισμού απορριμμάτων που προέρχονται από τα εν λόγω προϊόντα.

Δημιουργία συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης γεωργικών πλαστικών, κλωστοϋφαντουργικών, αθλητικών ειδών και παιχνιδιών και στρωμάτων ύπνου σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν. 4819/2021 (Α’ 129).

Ενίσχυση της εφαρμογής της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει» για τις επιχειρήσεις (π.χ. ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, εταιρείες ναυσιπλοΐας κ.λ.π) αναφορικά με την πρόληψη, τον έλεγχο και την αποκατάσταση της ρύπανσης στο θαλάσσιο περιβάλλον.

Εφαρμογή των προβλεπόμενων δράσεων των εθνικών στρατηγικών κειμένων αναφορικά με την πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης και την ενίσχυση της ανακύκλωσης, με απώτερο στόχο την καταπολέμηση της δημιουργίας θαλάσσιων απορριμμάτων.

Επενδύσεις σε έργα που να στοχεύουν τη μείωση των μικρο-απορριμμάτων που εισέρχονται στο θαλάσσιο περιβάλλον από συστήματα αποχέτευσης.

Προαγωγή έργων βελτίωσης των λιμενικών εγκαταστάσεων παραλαβής αποβλήτων πλοίων, σε εφαρμογή της Οδηγίας 2019/883/ΕΕ «σχετικά με τις λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής για την παράδοση αποβλήτων από πλοία, για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/65/ΕΕ και την κατάργηση της οδηγίας 2000/59/ΕΚ», όπως εναρμονίστηκε στο εθνικό δίκαιο με την υπ’ αριθμ. 3122.3-15/71164/2021 (Β’ 4790) κοινή υπουργική απόφαση.

Προγράμματα ενημέρωσης και συμμετοχής του κοινού σε συνεργασία με τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α) για εργασίες καθαρισμού σε παραλίες και σε κοίτες ποταμών (περιοχές εκβολών). Το συγκεκριμένο μέτρο θα συμβάλει στη μείωση των απορριμμάτων στις παραλίες καθώς και αυτών που προέρχονται από ποτάμια σε παράκτιες και θαλάσσιες περιοχές.

Προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης μέσω της πληροφόρησης όλων των επαγγελματιών που σχετίζονται με τη θάλασσα, αλλά και του ευρύτερου κοινού για τα θαλάσσια απορρίμματα. Θεσμοθέτηση «εθνικής εκστρατείας» κατά της ρύπανσης των θαλασσών από τα απορρίμματα.

Συλλογή δεδομένων από το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Υδάτων [υπ’ αριθμ. 107/168/1444/2021 (B’ 5384) κοινή υπουργική απόφαση], σε εφαρμογή της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα (2000/60/ΕΚ). Στο πλαίσιο λειτουργίας του Δικτύου Παρακολούθησης Υδάτων πραγματοποιείται παρακολούθηση της χημικής ποιότητας των παράκτιων υδάτων της χώρας.

Εφαρμογή των μέτρων της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα (2000/60/ΕΚ), για την βελτίωση της κατάστασης των παράκτιων υδάτων, σύμφωνα με την 1η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (Σ.Δ.Λ.Α.Π) των υδατικών διαμερισμάτων της χώρας.

Απαγόρευση ή/και περιορισμοί σε απορρίψεις από σκάφη/πλοία και πρόβλεψη εγκαταστάσεων υποδοχής για πετρελαιοειδή απόβλητα, λύματα και λάδια σκαφών/πλοίων σε λιμάνια [εφαρμογή MARPOL (International Convention for the Prevention of Pollution from Ships)], μαρίνες και αλιευτικά καταφύγια, για την ελαχιστοποίηση ή/και εξάλειψη της ρύπανσης από σκάφη.

Περιορισμός των φορτίων χημικών ρύπων, μέσω της εφαρμογής των ορίων που αναφέρονται στους Εθνικούς Κανονισμούς Αλιείας και στο πρόγραμμα μέτρων της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα (2000/60/EΚ), όπως περιγράφονται στα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (Σ.Δ.Λ.Α.Π) των υδατικών διαμερισμάτων της χώρας, περιλαμβανομένου και ειδικού νομικού πλαισίου αδειοδότησης για απορρίψεις από βιομηχανίες στα θαλάσσια ύδατα και τον ορισμό επιτροπής για τη διαχείριση ατυχημάτων πετρελαιοκηλίδων.

Εφαρμογή του ν. 4037/2012 (Α’ 10) σε συμμόρφωση με την Οδηγία 2005/35/ΕΚ σχετικά µε τη ρύπανση από τα πλοία και τη θέσπιση κυρώσεων για αδικήματα ρύπανσης.

Κατάρτιση σχεδίων δράσης αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών.

Κατάρτιση σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων σε μαρίνες και λιμάνια.

Θεσμικό πλαίσιο ελέγχου διαχείρισης και ασφάλειας πλοίων και λιμενικών εγκαταστάσεων.

Καθορισμός νέων μέτρων ή επικαιροποίηση των υφιστάμενων μέτρων της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα (2000/60/ΕΚ), που συνδέονται με την βελτίωση της κατάστασης των παράκτιων υδατικών συστημάτων στη 2η αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών (Σ.Δ.Λ.Α.Π) των υδατικών διαμερισμάτων της χώρας.

Εφαρμογή των κανονισμών της Διεθνούς Σύμβασης για τον Έλεγχο και τη Διαχείριση του Έρματος και των Ιζημάτων που προέρχονται από τα πλοία (Ballast Water Management Convention – B.W.M.C) και των κατευθυντήριων γραμμών του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (International Maritime Organization – Ι.Μ.Ο). Αναφορικά με την απόρριψη έρματος από τα πλοία στο θαλάσσιο περιβάλλον ισχύουν οι κανονισμοί των διεθνών οργανισμών [Ι.Μ.Ο & MARPOL (International Convention for the Prevention of Pollution from Ships)], σχετικά με απαγορεύσεις/περιορισμούς για λειτουργικές απορρίψεις πλοίων και την υποχρέωση χρήσης των διατιθέμενων ευκολιών στα λιμάνια από καταπλέοντα πλοία.

Σύνταξη κανονισμών για τις δραστηριότητες εξόρυξης υδρογονανθράκων και σχεδίου διαχείρισης έκτακτης ανάγκης για ρύπανση από υδρογονάνθρακες.

Δημιουργία συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης για φάρμακα σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν. 4819/2021 (Α’ 129).

Καθορισμός μέγιστων επιτρεπτών επιπέδων για ορισμένες ουσίες οι οποίες επιμολύνουν τα τρόφιμα, κατ’ εφαρμογή του Κανονισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «σχετικά με μέγιστα επιτρεπτά επίπεδα για ορισμένες ουσίες οι οποίες επιμολύνουν τα τρόφιμα και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1881/2006» (ΚΑΝ (ΕΕ) 915/2023).

Έκδοση Κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της ευρωπαϊκής Ένωσης «για την κοινή οργάνωση των αγορών των προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, την τροποποίηση των κανονισμών (ΕΚ) αριθ. 1184/2006 και 1224/2009 του Συμβουλίου και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 104/2000» (ΚΑΝ (ΕΕ) 1379/2013).

Έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για την κατηγοριοποίηση και παρακολούθηση των περιοχών παραγωγής και μετεγκατάστασης ζώντων δίθυρων μαλακίων, από την Διεύθυνση Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σε εφαρμογή του άρθρου 5, του προεδρικού διατάγματος 79/2007 (Α’ 95).

Εντατικοποίηση των δειγματοληψιών και μετρήσεων συγκεντρώσεων ρύπων από τους αρμόδιους φορείς.

Δημιουργία συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης για φάρμακα σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν. 4819/2021 (Α’ 129).