Θεσμοθέτηση δώδεκα (12) προστατευόμενων περιοχών θαλασσίων και υφάλμυρων υδάτων σύμφωνα με το ν. 1650/1986 (Α’ 160), όπως τροποποιήθηκε με το ν. 3937/2011 «Διατήρηση της Βιοποικιλότητας και άλλες διατάξεις» (Α’ 60). Οι περιοχές αυτές είναι: - Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου [θεσμοθετήθηκε με προεδρικό διάταγμα το 1999 (Δ’ 906)]. - Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων [θεσμοθετήθηκε με προεδρικό διάταγμα το 1992 (Δ’ 519) και επικαιροποιήθηκε με την υπ’ αριθμ. 23537/2003 κοινή υπουργική απόφαση (Δ’ 621)]. - Το Εθνικό Πάρκο Σχινιά – Μαραθώνα [θεσμοθετήθηκε με προεδρικό διάταγμα το 2000 (Δ’ 395) και θεσμοθετήθηκε διαχειριστικό σχέδιο με την υπ’ αριθμ. 32473/7718/2001 κοινή υπουργική απόφαση (Β’ 18393)]. - Το Εθνικό Πάρκο Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου [θεσμοθετήθηκε με την υπ’ αριθμ. 22306/2006 κοινή υπουργική απόφαση (Δ’ 477)]. - Το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Έβρου [θεσμοθετήθηκε με την υπ’ αριθμ. 4110/2007 κοινή υπουργική απόφαση (Δ’ 102)]. - Το Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Αμβρακικού [θεσμοθετήθηκε με την υπ’ αριθμ. 11989/2008 κοινή υπουργική απόφαση (Δ’ 123)]. - Το Εθνικό Πάρκο Δέλτα Αξιού Λουδία Αλιάκμονα [θεσμοθετήθηκε με την υπ’ αριθμ. 12966/2009 κοινή υπουργική απόφαση (ΑΑΠ 220) και την υπ’ αριθμ. 47695/2018 υπουργική απόφαση (Δ’ 294)]. - Το Εθνικό Πάρκο Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης [θεσμοθετήθηκε με την υπ’ αριθμ. 44549/2008 κοινή υπουργική απόφαση (Δ’ 497)]. - Το Εθνικό Πάρκο Υγροτόπων Κoτυχίου – Στροφιλιάς [θεσμοθετήθηκε με την υπ΄ αριθμ. 12365/2009 κοινή υπουργική απόφαση (Δ΄159)]. - Η Περιοχή Προστασίας της Φύση Στενών και εκβολών ποταμών Αχέροντα και Καλαμά [θεσμοθετήθηκε με την υπ’ αριθμ. 36427/2009 κοινή υπουργική απόφαση (Δ’ 396)]. - Η Περιοχή Προστασίας της Φύσης του Κυπαρισσιακού κόλπου και της ευρύτερης περιοχής του [θεσμοθετήθηκε με προεδρικό διάταγμα το 2018 (Δ’ 391) και την από 12.10.2018 διόρθωση σφάλματος (Δ’ 418)]. - Το Καταφύγιο Άγριας Ζωής στην θαλάσσια ζώνη πέριξ της νήσου Γυάρου της Περιφερειακής Ενότητας Σύρου [καθορίστηκε με την υπ’ αριθμ. 91881/2015 Απόφαση Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου (Δ΄463)]. Επιπλέον, καθορίστηκαν οι όροι και περιορισμοί για την προστασία, διατήρηση και διαχείριση της φύσης της χερσαίας και θαλάσσιας περιοχής της Νήσου Γυάρου με την υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΔΦΠΒ/58979/1531/2019 υπουργική απόφαση (Δ’ 389), όπως αυτή παρατάθηκε με την υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/67391/2552/2021 υπουργική απόφαση (Δ΄412) και παρατάθηκε εκ νέου και τροποποιήθηκε με τις υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΔΦΠΒ/38930/1109/2022 (Δ’ 321) και υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΔΦΠΒ/92566/2630/2022 (Δ’ 586) υπουργικές αποφάσεις.

Ανάπτυξη τεσσάρων (4) τεχνητών υφάλων, όπου δεν μπορεί να διεξαχθεί αλιεία με δυναμικά εργαλεία. Από αυτούς η απαγόρευση αλιείας, με κάθε αλιευτικό εργαλείο και μέσο για την προστασία της βιοποικιλότητας και την αποκατάσταση των τοπικών αλιευτικών αποθεμάτων έχει θεσπιστεί σε τρεις περιοχές της χώρας (1. Καλύμνου − Κω (όρμος Χοχυλαρίου), Βορείων Ακτών, νήσου Κω, 2. Κόλπου Ιερισσού, Ν. Χαλκιδικής (θέση Κακούδι), 3. Ιονίου Πελάγους, Ν. Πρέβεζας (όρμος Φαναρίου, όρμος Αγ. Ιωάννη, 4. Κίτρου Πιερίας), κατ΄ εφαρμογή των διατάξεων του προεδρικού διατάγματος 115/2007 (Α’ 146).

Έκδοση της υπ’ αριθμ. 2886/142447/2019 υπουργικής απόφασης (Δ’ 105) που αφορά στον καθορισμός θαλάσσιων περιοχών, με βλάστηση ιδίως από Ποσειδωνία (Posidonia oceanica), στις οποίες απαγορεύεται η αλιεία με συγκεκριμένα εργαλεία, πέραν αυτών που έχουν καθοριστεί με την υπ’ αριθμ. 167378/2007 (Δ΄ 241) υπουργική απόφαση. Η ανωτέρω απόφαση, εκδόθηκε μετά την ολοκλήρωση της χαρτογράφησης, σε επίπεδο επικράτειας, των θαλασσίων βυθών με ύπαρξη λιβαδιών Ποσειδωνίας

Εφαρμογή Εθνικού Προγράμματος για τη Συλλογή Αλιευτικών Δεδομένων (Ε.Π.Σ.Α.Δ) στο πλαίσιο του Κανονισμού του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, «θέσπιση κοινοτικού πλαισίου για τη συλλογή, διαχείριση και χρήση δεδομένων στον τομέα της αλιείας και τη στήριξη όσον αφορά τις επιστημονικές γνωμοδοτήσεις για την κοινή αλιευτική πολιτική και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθμ. 199/2008 του Συμβουλίου» (ΚΑΝ (ΕΚ) 1004/2017).

Συνεχής αξιολόγηση της οικολογικής κατάστασης 246 παράκτιων υδατικών συστημάτων, μέσω παρακολούθησης βιολογικών στοιχείων ποιότητας (φυτοπλαγκτόν, μακροφύκη, αγγειόσπερμα και μακροασπόνδυλα), στο πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα (2000/60/ΕΚ).

Ενεργοποίηση της συμμετοχής της Ελλάδας στις δραστηριότητες της Συμφωνίας για τη Διατήρηση των Κητωδών της Μαύρης Θάλασσας, της Μεσογείου και της Παρακείμενης Ζώνης του Ατλαντικού (Agreement on the Conservation of Cetaceans in the Black Sea Mediterranean Sea and Contiguous Atlantic Area – ACCOBAMS) η οποία πραγματοποιήθηκε με την έκδοση του ν. 5011/2023 (Α’ 9).

Αναθεώρηση Εθνικού Καταλόγου περιοχών του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000 και ένταξη νέων θαλάσσιων περιοχών σε αυτόν, με την υπ’ αριθμ. 50743/2017 (Β’ 4432) κοινή υπουργική απόφαση.

Σύσταση της Εθνικής Επιτροπής Προστατευόμενων Περιοχών «NATURA 2000» και προσδιορισμός του έργου της, με την υπ’ αριθμ. 33318/3028/1998 (Β’ 1289) κοινή υπουργική απόφαση, με κύρια αρμοδιότητα τον έλεγχο της τήρησης και αποτελεσματικής εφαρμογής των διατάξεων της Οδηγίας για τους οικοτόπους (92/43/ΕΟΚ), αλλά και για το σύνολο της χώρας (πέραν του δικτύου Natura 2000).

Έγκριση και εφαρμογή της εθνικής στρατηγικής και του σχεδίου δράσης για τη βιοποικιλότητα σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. 40332/2014 υπουργική απόφαση «Έγκριση Εθνικής Στρατηγικής για τη Βιοποικιλότητα για τα έτη 2014−2029 και πενταετούς Σχεδίου Δράσης» (Β’ 2383).

Θεσμοθέτηση των Εθνικών Στόχων Διατήρησης τύπων οικοτόπων και ειδών σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΔΦΠΒ/303/982/2021 υπουργική απόφαση (Β’ 1375) όπως ισχύει.

Θεσμοθέτηση των στόχων διατήρησης φυσικών τύπων οικοτόπων, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΔΦΠΒ/24776/985/2023 υπουργική απόφαση «Καθορισμός στόχων διατήρησης φυσικών τύπων οικοτόπων του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ σε Ειδικές Ζώνες Διατήρησης και Τόπους Κοινοτικής Σημασίας του ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου NATURA 2000» (Β’ 1807).

Έκδοση της υπ’ αριθμ. 167378/2007 (Δ’ 241) υπουργικής απόφασης, στο πλαίσιο της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του Κανονισμού του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με μέτρα διαχείρισης για τη βιώσιμη εκμετάλλευση των αλιευτικών πόρων στη Μεσόγειο θάλασσα (ΚΑΝ (ΕΚ) 1967/2006), που ορίζει θαλάσσιες περιοχές της ελληνικής επικράτειας με υποθαλάσσια λιβάδια ποσειδωνίας Posidonia oceanica, που βρίσκονται εντός του δικτύου Natura 2000 (κατά προτεραιότητα), στις οποίες απαγορεύεται η αλιεία με συρόμενα αλιευτικά εργαλεία.

Ένταξη της συστηματικής συλλογής δεδομένων και έρευνας για την αφθονία, κατανομή και δυναμική πληθυσμών ψαριών, κεφαλόποδων, θαλάσσιων θηλαστικών, ερπετών και πτηνών στα προγράμματα περιβαλλοντικής παρακολούθησης της Οδηγίας Πλαίσιο για τη Θαλάσσια Στρατηγική (2008/56/ΕΚ).

Βελτίωση και διεύρυνση των προστατευόμενων περιοχών σύμφωνα με στρατηγική για τη Βιοποικιλότητα και τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε) (ατζέντα 2030)

Υλοποίηση των δράσεων για την: α) προστασία, αποκατάσταση και αποτελεσματική διαχείριση θαλάσσιων οικοσυστημάτων, β) διασφάλιση της επάρκειας των αποθεμάτων και της εφαρμογής της μέγιστης βιώσιμης απόδοσης αλίευσης, γ) βελτίωση της συλλογής και επεξεργασίας δεδομένων για την υποστήριξη της λήψης αποφάσεων που βασίζονται στη γνώση και δ) επενδύσεις σε εξοπλισμό στα σκάφη παράκτιας αλιείας για την προστασία των εργαλείων και των αλιευμάτων από προστατευόμενα θηλαστικά και πτηνά, μέσω χρηματοδότησης από το Πρόγραμμα Αλιείας, Υδατοκαλλιέργειας και Θάλασσας (Π.ΑΛ.Υ.Θ) 2021-2027.

Επικαιροποίηση και σύνταξη των Ελληνικών Κόκκινων Καταλόγων των Απειλούμενων Ειδών Ζώων, Φυτών και Μυκήτων της Ελλάδας, συμπεριλαμβανομένων και θαλασσίων ειδών.

Μέτρα σταδιακού περιορισμού της χρήσης συρόμενων αλιευτικών εργαλείων στις προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές.

Δράσεις αποκατάστασης υποβαθμισμένων θαλάσσιων οικοσυστημάτων, με έμφαση στα ενασβεστωμένα Ροδοφύκη (maerl habitats – τραγάνες) και Ποσειδωνία.

Επικαιροποίηση των θαλασσίων περιοχών του δικτύου Natura 2000.

Ολοκλήρωση Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (Ε.Π.Μ) των θαλασσίων προστατευόμενων περιοχών και έκδοση των σχετικών προεδρικών διαταγμάτων.

Θέσπιση σχεδίων διαχείρισης και μέτρων διατήρησης των οικοτόπων και ειδών.

Συνεχής αξιολόγηση της οικολογικής κατάστασης 246 παράκτιων υδατικών συστημάτων, μέσω παρακολούθησης βιολογικών στοιχείων ποιότητας (φυτοπλαγκτόν, μακροφύκη, αγγειόσπερμα και μακροασπόνδυλα), στο πλαίσιο εφαρμογής της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα (2000/60/ΕΚ).

Ολοκλήρωση της χαρτογράφησης των βενθικών βιοκοινωνιών με προτεραιότητα στους βυθούς που καλύπτονται από ενασβεστωμένα Ροδοφύκη (maerl habitats – τραγάνες) (βλέπε Περιγραφέα D1).